Πολλοί Ισχυρίζονται ότι η ρίζα του Κυπριακού προβλήματος βρίσκεται στην "προαιώνια εθνοτική" σύγκρουση ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Ωστόσο η ιστορική εμπειρία δεν επιβεβαιώνει αυτή την άποψη. Επί αιώνες συνυπήρχαν αρμονικά, χωρίς ιδιαίτερες συγκρούσεις οι δύο εθνότητες στο νησί. Μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι διαβίωναν ειρηνικά δίπλα - δίπλα σε μικτά χωριά και πόλεις. Τα μικτά χωριά το 1891 ήταν 346, ακόμα και 1931 ήσαν 252 αλλά έκτοτε μειώθηκαν με αυξανόμενο ρυθμό. Το 1960 ήσαν 114 και μόνο 48 το 1970.

Η ενότητα των δύο κοινοτήτων σφυρηλατήθηκε σε κοινούς αγώνες. Στην ιστορία της Κύπρου έγιναν πολλές αγροτικές εξεγέρσεις, χριστιανών και μουσουλμάνων, ενάντια στους προύχοντες (και ενάντια στην εκκλησία, που ήταν ο μεγαλύτερος φεουδάρχης του νησιού).

Η άβυσσος του "εθνικού μίσους" δεν υπήρξε για την Κύπρο μονόδρομος. Υπήρχε η δυνατότητα μιας άλλης διεξόδου, η προοπτική κοινών αγώνων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων για μια δημοκρατική και ανεξάρτητη Κύπρο. Η Αριστερά είχε αυτή την προοπτική (για μια μικρή αλλά πολύ σημαντική) περίοδο. Η συνδυασμένη δολοφονική δράση της εκκλησίας, της ΕΟΚΑ και της τουρκοκυπριακής φασιστικής οργάνωσης ΤΜΤ επέφεραν το "εθνικό μίσος" και τη διάσπαση ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους εργαζόμενους.

Σήμερα η ανάπτυξη του μαζικού κινήματος στη βόρεια Κύπρο επαναφέρει την προοπτική κοινών αγώνων Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Η μοναδική ρεαλιστική εγγύηση για μια δημοκρατική Κύπρο με ισότιμες εθνότητες στο εσωτερικό της, είναι να οικοδομηθεί μια σταθερή σχέση φιλίας και αλληλεγγύης ανάμεσα στους εργαζόμενους. Η Αριστερά θα πρέπει να κινηθεί στο δρόμο που έχουν χαράξει οι Τουρκοκύπριοι αγωνιστές - την προώθηση της ενότητας Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων εργαζομένων και την πίεση με μαζικές κινητοποιήσεις.